Phim Kinh Di - Phim Ma: Văn hóa văn nghệ,Huyền thoại về những Pơtao chớ ngai vàng (5),Huyền thoại về những Pơtao đừng ngai vàng (5) - Báo đánh an TP trợn Nẵng: CADN Online- Kết tiếp kiến niềm tin

Huyền thoại về những Pơtao đừng ngai (5)Cập nhật: ngữ hai, 29/9/2014 - 10h31'

Huyền thoại về những Pơtao đừng ngai rồng (4)
Huyền thoại về những Pơtao không trung ngai (3)
Huyền thoại về những Pơtao đừng ngai rồng (2)
Huyền thoại phứt những Pơtao không trung ngai rồng

* Bài cuối: Khép lại một huyền thoại

(Cadn.Com.Vn) - Khi mặt trời chửa rọi ánh sáng đầu tiên trên ngọn núi Chư tớ Yang, người dân làng Plei Ơi chuẩn bị cho ngày lễ trọng đại của buôn làng. Bởi lần này chiếc gươm thần của Vua Lửa được chuyển về “nơi ở” mới khang trang hơn, được bảo sang trọng̉n tốt hơn và cũng là buổi lễ cuối cùng khép lại một huyền thoại về các Pơtao.

Buổi cúng cuối cùng

4 giờ sáng, làng Plei Ơi (xã Ayun Hạ, H. Phú Thiện) vẫn còn mơ ngủ dù họ biết rằng ngày nay tại nhà bà Kpăh H’Nhik – vợ của Pơtao Apui Siu Luynh (vị Vua Lửa đời thứ 14) sẽ diễn vào nghi ngờ lễ trọng đại. Chốn đây, que gươm thần còn lại cuối cùng trong suốt 3 que gươm của Vua Lửa, Vua Gió và Vua Nước truyền tụng bấy lâu nay. Thế cơ mà, để diện kiến thanh gươm thần này thì số người cũng chỉ đếm trên đầu ngón tay khiến chúng mình càng háo hức. Dù đây là sự kiện hoẵng ý nghi ngờ̃a trọng đại với dân làng song tịnh chứ một bóng người, chỉ có một số người già trong suốt làng lục đục phắt tìm Rơ Lan Hieo – người phụ tá cuối cùng của Vua Lửa đời thứ 14. Ông là người duy nhất còn lại biết các bài cúng, biết xin Yang chuyển thanh gươm về dậṇa điểm mới mà được Nhà nước xây dựng trong suốt khuôn viên cụm di tích Plei Ơi liền tù tù dưới chân núi Chư tôi Yang.

Rơ Lan Hieo phía các lễ vật khấn bài cúng gươm lần cuối cùng – khép lại miền huyền thoại Pơtao Apui.

Hỏi ra mới biết, trẻ con, phụ nữ tuyệt chứ dám đến gần mthir ia (lều để gươm của vua). Bởi lẽ trong suốt đời sống linh tính của họ, gươm thần là vật linh thiêng, chỉ có người già, người có oai tín mới được tiếp cận diện kiến gươm thần. Trẻ em, phụ nữ lại gần về sẽ bị đau dù́m. Chiếc trống, chiếc chiêng, ghè rượu là bảo vật truyền sang nhiều đời Vua Lửa bấy bấy lâu nằm phí phạm lạnh trong căn nhà của Rơ Lan Hieo giờ được phủi lớp bụi dày đem xuống chuẩn bị cho buổi lễ. Nhìn chiếc trống, chiếc chiêng từng vang vọng trong các buổi cúng, Rơ Lan Hieo mắt đăm đăm nhìn bóng gió: “Đây là buổi cúng gươm cuối cùng mà Hieo thực hiện. Từ đây trở quách, Hieo không trung cúng nữa đâu! Mình đừng phải là Pơtao Apui, mình chỉ cúng một lần này thôi!”.

Thanh gươm thần (chỉ còn vòng đai đồng) cùng các “thanh gươm cận vệ” khác.

Bên căn chòi đã cũ nơi để thanh gươm thần của Vua Lửa, Rơ Lan Hieo tiến hành dọn dẹp chuẩn bị các thủ tục tặng bài cúng. Vóc dáng nhỏ bé, Rơ Lan Hieo vác lượng mác dùng để hoá trâu trong các buổi cúng bắt đầu tiến hành nghi lễ. Mà cây mác hàng chục năm chứ dùng tới đã cùn, mồ hôi ướt đẫm trên trán Hieo mà con trâu vẫn chửa chảy máu. May có một số người Tày cùng ngụ cư ở làng Plei Ơi không trung ngại cỡ cử đã xúm vào cùng phụ Rơ Lan Hieo xẻ thịt con trâu cho kịp giờ cúng.

Ghè rượu được me ra, con lợn, con gà cũng đã được xẻ thịt. Cẩn trọng, Rơ Lan Hieo hút rượu từ ghè vào đong vào chiếc tủ́n đồng cổ được truyền sang trọng bao đời Vua Lửa. Sau đó, ông lấy từ trong suốt túi xách ra một củ giống củ riềng xắt từng miếng nhỏ hòa chung vào bao phủ́n rượu rồi Rơn Lan Hieo lẹ tặnǵng cất vào túi. Người phụ tá tặng buổi cúng là Oi Phơ kính cẩn dùng lá chuối nhúng vào bao phủ́n đồng rắc lên tay Rơ Lan Hieo và Rơ Lan Hieo cũng làm ngược lại như vậy tặng Oi Phơ. Tò mò, chúng tui hỏi thì Oi Phơ cho biết: đó là củ Jrao hchich mà tiếng Jrai nghĩa là “rửa sạch tội đống̃i”, trước mỗi lần cúng gươm thần đều phải rửa sạch những dầu uế trên người tham gia buổi cúng. Đồng thời, Rơ Lan Hieo vừa khấn vừa “rửa sạch” cho cái trống, cái chiêng của Vua Lửa và xung nói quanh căn chòi để gươm thần.

Rơ Lan Hieo – tiễn đưa gươm về “chốn ở” mới.

Diện kiến gươm thần

Vừa tưới rượu cùng củ Jrao hchich vòng quanh lều, Rơ Lan Hieo bắt đầu lầm rầm khấn bằng tiếng Jrai và một lúc sau ông trèo lên căn tặng̀i lấy xuống một bọc vải trắng đựng que gươm, một cái gùi đã bắt đầu mục nát. Từ trên lều cao, Rơ Lan Hieo chật vật với chiếc gùi nặng đựng nhiều vật của Vua Lửa, song tuyệt nhiên Oi Phơ – người phụ tá buổi cúng giò dám đến gần. “Chỉ có Rơ Lan Hieo mới được chạm vào que gươm, chạm vào các vật của Pơtao Apui thôi”, Oi Phơ giải thích.

Trải tấm chiếu giữa đất, Rơ Lan Hieo bắt đầu lấy những đồ vật vốn là vật bất ly thân thể của các đời Vua lửa: một chiếc nhẫn đá, một rìu đá cổ, một khẩu súng hỏa thằn lằn nhỏ (không có đạn), một chiếc hồ đụn bằng đá, một chiếc phủ́n đá, một chiếc chén đồng... Và những mẩu đá thạch anh nhỏ khác. Lần giở tấm vải trắng cuộn tròn đã ngả màu và mục, Rơ Lan Hieo cẩn trọng dùng hai tay nâng lần lượt 4 que gươm vào, tất cả đã đều hen suyễn gỉ và đừng có vỏ gươm. Cầm que gươm chỉ có vành đai gươm bằng đồng còn cựu những hoa văn của lửa và nước quyện nhau mà lưỡi gươm cũng đã gỉ sét, Rơ Lan Hieo giới thiệu đây chính là gươm thần và 3 thanh gươm kia là “pô vai long rneng gieo”: 3 gươm cận vệ. Chúng tao sang trọnǵ sững sờ bởi que gươm thần vổ mưa, gọi gió truyền sang trọng hàng trăm năm với 14 đời Vua Lửa cũng phải cam chịu số phận của thời phòng chống.

Khu quần thể di tích Vua Lửa làng Plei Ơi dưới chân núi Chư tôi Yang.

Cẩn trọng từng tí một, ông Hieo lại dùng hai tay đặt từng thanh gươm cũng như các đồ vật khác của Vua Lửa một lên tấm vải trắng mới. Chiếc bao phủ́n đồng lại được Rơ Lan Hieo hút đầy rượu cần và gọt củ Jrao hchich vào song lần này, Rơ Lan Hieo lấy mỗi miếng thịt nhỏ được cắt từ bộ phận: lì, lòng, thịt nách của 3 con vật cúng tế: trâu, heo, gà bỏ vào tủ́n đồng. Đủ các thủ tục trên, Rơlan Hieo lần lượt tưới rượu lên que gươm mà như lời ông giải thích là tặng gươm thần “ăn” và rửa sạch gươm thần. Đồng thời, Oi Phơ cũng má vốn liếng quả vâng trâu, phần đùi thịt trâu đặt trước chỗ ngồi cúng của Rơ Lan Hieo. Nến được thắp lên, Rơ Lan Hieo ngồi xếp bằng, hai tay chắp lại như vái, miệng bắt đầu khấn: “Ơi Yàng, ơi Pơtao Apui, ơi thần hàng ngàn, hàng vạn. Bữa nay chúng tớ dưng lễ một con trâu, một con heo, gà, ghè rượu cầu xin, thông báo đến các thần thiêng liêng biết. Chúng tui xin phép các Pơtao Apui biếu dân làng Plei Ơi chuyển gươm thần về chỗ ở mới, chỗ chân núi Chư Tao Yang. Chúng trui cầu xin các vị thần, các Pơtao cho người làng sức khỏe, hòa thuận, mưa thuận gió hòa”.

Dứt lời khấn, Rơ Lan Hieo lặng lẽ cuốn tấm vải trắng bọc tất cả gươm thần cũng như các “gươm cận vệ khác”, những đồ vật của các Pơtao Apui sang trọng các đời truyền lại được ông Hieo đặt vào chiếc gùi mới. Vai tiễn chân gùi, hai tay nâng niu những báu vật cuối cùng còn lại của các đời Vua Lửa, Rơ Lan Hieo phai bộ từ căn tặng̀i, băng nhóm trải qua ruộng rẫy bước về núi Chư Tao Yang – nơi đó huyện Phú Thiện đã xây dựng căn nhà để gươm trong quần thể di tích Vua Lửa Plei Ơi. Mắt nhìn thẳng, bàn chân bước từng bước từ tốn, Rơ Lan Hieo dải qua cánh đồng hoẵng gươm thần về “nơi ở” mới. Trời còn nắng bỗng chốc gió nổi lên, mây kéo che khuất ánh mặt trời như ở cõi khác các Pơtao Apui còn dõi theo buổi lễ cuối cùng này.

Minh Tân

			97 bận tính toán

Tự khóa liên can:

Huyền thoại
Pơtao
chả ngai vàng

Gửi bình phẩm luận mực bạn

(*)Hụi và gã :
()()Địa chỉ Email :
số mệnh điện thoại :
Địa chỉ :
Nội dung bình phẩm luận :(*)
(*)Mã công nhận :

Các tin tưởng.# Xưa hơn

»Mưa Huế
»Bảo tồn và phát huy giá trị nghệ thuật Bài tặng̀i dân buồng miền Trung
»Huyền thoại về những Pơtao đừng ngai vàng (4)
»Điểm dừng chân chỗ Phố cổ
»Ngày 3-9 hằng năm là Ngày Âm nhạc Việt Nam
»Dự án Làm phim 48 giờ thâu hút 100 nhóm làm phim trẻ
»Huyền thoại về những Pơtao không trung ngai vàng (3)
»Bao giờ có phim truyện về miền Trung?
»Cậu bé trớn Nẵng băng nhóm sang 3000 bố thí đơm choán ngôi vị vô địch Giọng hát Việt Nhí Co.Opmart 2014
»đỡ cao chất lượng, hiệu trải quả trong suốt sáng tạo văn học nghệ thuật

Phim Kinh Di - Phim Ma

Chủ Nhật, 28 tháng 9, 2014

Văn hóa văn nghệ,Huyền thoại về những Pơtao chớ ngai vàng (5),Huyền thoại về những Pơtao đừng ngai vàng (5) - Báo đánh an TP trợn Nẵng: CADN Online- Kết tiếp kiến niềm tin

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét